Siamchiilbu/ Genesis Hilhchetna (E-28)
SIMMUN
28
Text : Siamc 11:10-32
Thupi : Pasian Kepbit Innkuan
Taangvom : Hite Shem suan-le-khaakte ahi uh hi.
Tuiziin a tunkhit
nung kum nih zoh in,
Shem in tapa Arpaksad
a nei a, hih hun
lai in amah kum
zakhat a chingta hi.
Siamc
11:10
Thupatna
Innkuan khangthu kichiamtehnate pen eite a
diing in min kikhumna tawh kibang ahihke’h bangmahlou bang in kilang lezong,
Pasian in a mite tatdan a et tawntungna leh a kamchiam a mualsuahna thute
chiamtehna ahi a, hih pen lei leh vaan kizopna lei (bridge) tawh kibang a thupi
ahi.
Mihing in Pasian thu zuih diing ahihlam
mangngilh lehang zong, kizopna lei (bridge) leh thukhun thuchiamte kepbit ahih
ziak in, ei utdan a om pen a dikkei a, Pasian thute mah tawh eima hinkhua
mahmah lamkaih diing ahi, chih theizing ni.
Siamc 11:10-17. Shem suan-le-khaakte: Shem
suan-le-khaakte pen, Siamc 10:22-29 na ah zong i mu ua, tu’n zong i mu kiik ua,
hilezong tutung in, Pasian in amah ngaihsak mite a ompih a, ama’uhte a
mangngilh kei chih a kilatna, kichian-tak a taklat in a om hi; hua pen Shem
tapate lak ah Pasian ngaihsak Arpaksad pen Pasian in a ompih a, huabang mah in
Arpaksad tate lak a Pasian ngaihsak Shelah, Shelah tate lak a Pasian ngaihsak
Eber, Eber tapate lak ah Pasian ngaihsak Peleg, Peleg tapate lak ah Pasian
ngaihsak Reu, Reu tapate lak ah Pasian ngaihsak Serug, Serug tapate lak ah
Pasian ngaihsak Nahor, Nahor tapate lak ah Pasian ngaihsak Terah, kichite
Pasian in a ompih hi.
Hih
a tung a min kigen teng pen, Pasian a kituhlutte leh Pasian in a ompihte bek
ahi ua, a na mi hoih ziak uh leh bang hiam ziak a gen a om ahikei uh hi. Ama’un
a haatlai un Pasian deihteel in a na nei ua, huachibang mah in Pasian in zong
ama’uhte deihteel a nei in a khang uh a na zui suksuk hi.
Mihing a diing in Pasian sung a om saang a
hoihzaw, hih leitung ah bangmah a omkei hi (Thuh 12:1-8 sim in).
Siamc 11:18-25. Abraham pa Terah khanggui:
Peleg
pan a hung paisuk khanggui pen hibang ahi: Peleg, Reu, Serug, Nahor leh Terah
ahi. Terah pen Abraham pianna pa ahi; hichibang in Pasian ngaihsakte khanggui,
Pasian mahmah in a na kepbitsak suksuk hi.
Chiamteh diing: Tuiziin
tun masang leh tuiziin tun nung mihingte dam kum pen a kikhia mahmah a, tuiziin
tun masang hunlai in kum 900 vaal bang a na dam ua, hilezong tuiziin a tun nung
in a dam kumte uh a kiam a, kum 400 bang a na dam uh hi. Hilezong Abraham
hunlai chiangtan ah, mihingte damkum pen kum 200 leh a saang a tawmzaw bang
ahita hi. Tualeh Abraham suante damkum pen a na tawmzaw lai hi.
Tuachiin
Laate 90:10 na in mihingte dam kum pen kum 70-80 chi in a na gen hi. Hichibang
a mihingte damkum a kiam deuhdeuh lai in, Pasian lak a mihingte kiletsakna pen
saang deuhdeuh hi. Hilezong eite’n Pasian beel ni hang in, Pasian lak a i
ki-ngiamkhiat bangbang un mi dangte lak ah zong i ki-ngiamkhiat diing ua,
Pasian thupina hi diing a leitung a hing leh dam a omte i hizaw diing uh hi.
Siamc 11:26-28. Terah leh a tapa 3te: Abram
pianna Pa Terah in tapa 3 a nei a, ama’uhte ahihleh Abram, Nahor, leh Haran
ahi. Tualeh Abram min pen kigen masa nanleh Terah tapate lak ah, a taak pen a
hikei a, amah pen Pasian ngaihsak mi ahihziak a gen masak a om a hizaw hi.
Abram… Abraham:
Abram min pen taanglai mite a diing in, “Tawisaang a om Pa (Exalted father)”
chihna ahi a, hih pen Abram pianna pa Terah a genna hi diing in a ki-gingta hi.
Tualeh “Abraham” chih min pen, “Nam tampite Pa” chihna ahi. A min lui pen in a
hung piankhiatna khanggui lam a gen a, a min thak pen in a suan-le-khaakte
tampi ahihna a gen hi.
Nahor: Hipa tanchin pen
Siamc 22:20-24 ah a na en in.
Haran: Hipa pen a na sih
baih ziak in Abraham in a tapa Lot a la a, a kem a, hilezong a sih masang a, a
tanu neihzah genphak in a omkei hi. Tualeh Nahor in a sanggampa Haran tunu zi
in a nei hi.
Kaldaite khua Ur:
Hih Kaldai khopi Ur pen Thangkhal Holy Bible page 395 na ah, a gam lim muhtheih
in a om hi. Tualeh hih khopi pen Eufratis tuipi pang, Mesopotamia simlam a om,
khopi etlawmtak ahi a, hih khopi in innpi (ziggurat or Babel inn bangbangte) a
nei a, a kiim ah mite a teeng uh hi. A omdan i chetna diing un, a lim ah i en
diing uh hi.
Hih
lim a mun awng tawh kibang a om munte pen mite teenna ahi a, building leh
lamliante a om hi. Hih Kaldaite khopi Ur pen Abraham leh Ismael pianna zong ahi
hi.
Siamc 11:29-30. Abram, Sarai, Nahor leh
Milkah: Abraham in a sanggamnu Sarai kiteenpih hi. Hisung ah
kigelh chiankei lezong Siamc 20:12 na tungtawn in, Abraham zi Sarai pen Abraham
pianna pa Terah tanu ahi. Pianna Pa kibang ahi ua, Nu kibanglou bek ahi uh hi.
Hichibang kiteenna pen khaam ahihkeileh phallouh ahihlam pen ama’un a na
theikei uh hi (Lev 18:9; 20:17; Daan 27:22).
Abraham sanggampa Nahor in zong a
sanggampa Haran tanu Milkah a kiteenpih hi.
Tualeh “Sarai a chiing a, ta a neikei hi,”
chih pen, Sarai ta neihtheihna suul pen Pasian in a khaaksak chihna ahi. Na
theihbeh ut leh, Siamc 18:1-15; 21:1-12 nate a na sim in.
Siamc 11:31=-32. Tera leh Abram, Haran
ah: Terah, Abram leh
Lot baan ah Abram zi Sarai-te’n, Kanaan gam a pai diing in Kaldaite khopi Ur a
nusia uh hi. Hichibang a a hung khualzin lai un, Haran ah a hung kilambaang ua,
huasung ah Terah, kum 205 pha in asi hi. Tualeh hisung a Haran kichi khopi pen
Abram sanggampa min tawh a na kibang ahi; hua ahihkei a ahihlehlah, Abram
innkuante’n hih Haran khopi gam tengteng, a sanggampa uh min a, a na piak uh a
hikha thei diing hi; chi in a kigen hi.
Abram leh a innkuante khualzinna thu tawh
kisai a ngaihdan nei mi a tam mahmah a, hilezong a ngaihdante uh a kibang
kimkei hi.
Pasian in Ur a kipan in Abram a samkhia a,
hilezong a lampi zuih diing, a tunna mun diingte a genkei hi (Siamc 15:7; 24:7;
Nas 7:2-4; Heb 11:8); hibang ahihziak in a gam diing uh Haran hita in the chi
in, Haran ah a hung teeng ua, hua’h Terah a si hi. Hilezong Haran pan a sap in
a omlai hi.

Comments
Post a Comment