Delaila Zawlthu
By: Pastor Thangdoulal Suantak
Vaihawmte 16:4, “Hibangteng khit in,
Samson in Sorek phaizaang ah numei khat a it a,
a min Delilah ahi.”
Sorek phaizaang nu-ngak meel hoih Delaila
zawlthu suutna diing ah, Delaila in a ki-ngaihpih Israel tangvaal thahaattak
Samson taangthu tawh genkhawm louh a hitheilou ahi chih theihsa bang in ka
ngaihsut masa hi.
1. Delaila Min Khiatna leh Hihna.
Delaila min khiatna, ei haam in, ‘Nemnou,
dopsiamngai, omdansiam (Kineihkheem siam) chihna ahi. Amin Judah min ahihziak
in Judah numei ahithei diam, chih ngaihdan nei omta lezong Filistia mi ahi chih
ngaihdan nei a tamzawk baan ah, hih hunlai in Nam dangte lak ah Judah min pua
mi tamtak a omziak leh, Filistia mite lak a uliante’n a gaalpa uh man diing a a
goihtheih uh numei khat ahihna ah Filistia mi mah hi diing a gintaat ahi.
Tualeh Delaila pen Sorek phaizaang a teeng nu-ngak khat ahihna ah, Judah min
pawthei mi khat ahi, chih ngaihdan nei zong tamtak om hi. Aziak pen Sorek
phaizaang ahihleh Jerusalem a kipan a gamla lou, Jerusalem simnawh khanglam
pang km 19 vel a gamla ahi.
Josephus leh Pheudophilo in a gendan un,
‘Delaila pen numei kizuak ahi a, meel hoihtak zong ahi,’ a chi ua, tualeh
Samson pen numei kizuak ngaisang chih diing khop a kilawm a, kizuakte kiang a
luut gigepa khat ahih baan ah, a mi namte saang a nam dang numei ngaisaang zaw
khat zong ahi, chih muhtheih in a om hi.
2. Delaila
Lawmpa Samson Manphatna.
Samson pen a mi Israelte leh a pu-le-pate
Pasian a diing a zong mi mantam (manpha) khat ahihna diing a numei chiing khat
tungtawn a Pasian in a mite a piak mi khat ahi. Tuabang mah in Filistia mite a
diing in zong amah mankhiat diing pen a poimawh pen a suak a, tua pen kizuaknu
Delaila a diing a hauhsakna diing hunlem a hung suakta hi. Tuachiin Delaila in
a lawmpa dangka siik, nguun tang bangzah hiam a zuakkhiat diing poisakna a
neita kei hi.
Hibang ahihlai in, Filistia mite lak a
lamkai Uliante leh kizuaknu Delaila kaal ah, Samson man diing tawh kisai in
kihouna a om ngeeingaai a, hilezong Samson in theilou hi. Tuachiin Filistia
uliante’n Delaila tungtawn a a gaalpa uh Samson matkhiat teitei diing a sawmta
uh hi. Numei kizuak in a poimawh pen dangka ahi chih thei kawm in, Filistia
uliante’n Delaila kiang ah a lawmpa Samson dangka a lei sawm in hunlem a zongta
uh hi. Tuachiin Delaila kiang ah, “… Koute’n dangka tuul leh zakhat chiat k’ung
pe diing uh hi, (Vai. 16:5)” a chi uh hi.
Mimal
Ki-etna Diing: Samson in a manphatna theisiam leh numei
kizuak kiang peuh ah va-ihmu or va-lum lou diing hi. Ahiin Samson simmawh ken,
ngaw-ngaw in zong chi ken, Samson saang a mimawh zaw hikha thei na hi. Samson
in Pasian leh a mite a diing a a manphatna a muhlouh bang a, nang zong na mite
leh Pasian a diing a mi manpha na hihna a muchian zoulou deuh hikha thei the,
ki-enchian in.
3.
Samson Man Diing Dangka Siikte.
Filiatia Uliante’n kizuaknu Delaila kiang
a piak diing a a chiam uh dangka ahihleh, Judahte dangka, Shekel dangka siik
ahi a, nguun shekel tuul leh zakhat a kitehna ah, kg sawm-le-nih a pha a, tulai
a diing in nuai kua, tuul sawmnih, tuul giat leh zanih, leh sawmnga-le-guk tawh
kikimthei diing a tuat ahi. Hih pen Filistia uliante piak diing zah ahi a,
Ulian bangzah in a piak diing uh e, chih pen a kithei kei a, a unpi ua a piak
diing uh ahihziak in a tam mahmah diing a, kizuak khat kheempuukna diing in a
hun mahmah hi.
Delaila leh Filistia uliante’n kihoulemna
a neihkhit un, Delaila leh Samson a lumkhawm mialmual ua, a lupkhawm sial un,
Delaila in Samson haatna theihkhiat sawm in a lupkawm nopsak laitak chiang un a
kheemkhiat sawm teitei gige hi. Delaila kheemna a kipan in Samson thumvei bek a
pangzou a, hilezong kizuaknu in numei-pasal kipawl nopna tawh ni sial a a kheem
a kheem ziak in, Samson a ki-im zou nawnta kei a, tuachiin kheempuuk in a omta
hi.
Mimal
Ki-etna Diing: Samson pen a utna lamtak a puuksia
ahi a, a lunggulhna lamtak kheempuuk a om ahihziak in a mantamna a bei a, mite
nuihbawm suak in, gentheitak in a hinkhua zangh hi. Nang zong Samson mah bang a
na utna lamtak kheempuuk a omthei na hi a, na lunggulhna lamtak a tuaksia thei
na hihlam kithei in. Nang lungsim leh lunggulhnate bek paipih kenla, na
nu-le-pate lunggulhna leh Pasian deihnate paipih zaw lechin puuksiatna tawh na
kipeel maithei diing hi.
4. Bangziak
a Delaila in A Lawmpa Samson Dangka a A Zuak E??
Samson pen mi tha haattak ahi a,
Filistiate a diing a thuakhak, Judah tangvaal tatsepa ahi. Tualeh Samson in
Filistiate vanh leh a loute uh a suksiatsakte leh a thah gawpte a tam a,
Filistia mite’n lah amah bangmah a lawh zoukei uh hi. Hibang ahihman in Filistia
uliante’n Samson haatna dongkhia diing a Delaila a va-zol ua, dangka piak diing
a sawm in a houpih uh hi. Hilezong Delaila in a lawm ngaihpa a zuakkhiat diing
pen haksa a sa a, a utpai kei, zong a kichi hi. Tuachiin Filistia Uliante’n a
dangka piak diingte uh a behlapsak ua, tuachiin mi khat in dangka siik tuul leh
zakhat chiat piak diing in a tuta hi.
Hibang ahihlai in zong, Delaila in a
lawmpa Samson a zuakkhiat taktak diing pen haksa a sa mahmah a, hilezong amahnu
kheem, Filistia uliante’n Samson pen thah diing hilou in kileppihna diing lampi
zonpih diing ahi, kileppih theih ahihna diing a houpih a, tuakhit chiang a khah
diing in a Delaila a kheem ua, tuachiin Delaila in zong lemsa in a pasal a
kheempuuk a, Filistia uliante khut ah a peta hi.
Delaila in a lawmpa Samson Filistia
uliante khut a a piak nung in, a lawmpa thuaknate leh a kivuak dante a enzou
kei a, kihoulempih diing a a gente uh tawh a kibaklouh taluat ziak in, a dangka
laaksa tuul leh zakhatte zong a va-piakkiik sawm hi, a kichi hi. Hilezong
Filistiate’n dangka a poimawh kei ua, a gaalpa uh Samson thah diing a deihna uh
ahizaw hi.
Mimal
Ki-etna Diing: Nang lemsakna lou a kheem in na omkei
diing chih thei inla, mi dangte kikheemsak kenla, nang-le-nang zong kikheem
ken, Bible in, “Bangteng saang in lungtang a kheemhaat zaw,” Jer. 17:9,” chi
hi. Kheem in om kenla, mi dangte zong kheem ken.
5.
Samson leh Delaila Zawlthu Tawpna.
Mi khenkhatte’n Samson pen Jesu tawh
kibankna nei dan in a gen ua, Samson pen Jesu limlahna dan in a gen uh hi.
Ama’uhte’n a genna uah, ‘Jesu pen a nungzuipa Judah Iskariot in a kilepsan a,
tuabang mah in Samson zong a lawmngaihnu Delaila in a kilepsan hi. Judah
Iskariot pen Dangka siik a kheem in a om a, tuabang mah in Delaila zong Dangka
siik a kheem in a om hi. Judah Iskariot in Jesu a zuak a kisiik bang mah in,
Delaila zong a lawmpa Samson a zuakna ah a kisiik hi. Judah Iskariot in Jesu a
khokna dangka siikte a va-nungtawi bang in, Delaila in zong a lawmpa Samson a
khokna dangka siikte a va-nungtawi a, hilezong pekiik zou nawnlou tuak uh hi,’
a chi uh hi.
Theihna saangzaw neite genna ah, ‘Delaila
in Samson a matsak khit in zong, Samson in Delaila a itna a bei tuankei,’ a chi
uh hi. Tuachiin Samson Filistia mite sihpih diing in thu a ngen a, tuachiin a
omna innpi a khuampi poimawh tegeel sawnpuuk in, tua mun a om zousiah tawh a si
a, tuachiin Samson in a damlai a a thahte saang in a sihni a a thahte a tamzaw
a kichi hi. Hisung a misite lak ah Delaila zong a pangkha a, tuachiin Samson
leh Delaila zawlthu a beita hi.
Mimal Ki-etna Diing: Samson in a lawmngaihnu Delaila tawh a kaal ah Pasian
omsaklou ahihman in a tung ah buaina thupitak tung hi.
Nang bang na chi a? Na lawmngaih penpen nu/pa hiam tawh na kaal ah Pasian na
omsak hiam?? Pasian in na hinkhua ah panmun a nei hiam?? Na kisiik louhna diing
in ngaihsun thak in.
Toupa Pasian in Thupha hung peta hen.

Comments
Post a Comment