Siamchiilbu/ Genesis Hilhchetna (E-17)
SIMMUN
17
Text : Siamc 5:1-32
Thupi : Adam Suan-le-khaak
Taangvom : Hih Adam suan-le-khaakte chiam tehna
laibu ahi. Pasian in
mihingte a bawllai in,
Amah tawh kisuun in a
bawl hi.
Siamc 5:1
Thupatna
Laisiangthou 1Kor 10:11 na in,
leitung a mi masate tung a na tungsa silte pen, tulai a eite a diing a etsakna
hiam zillai hiam, ahihkeileh kisinsakna diing a ama’uhte tung a na tungdan in a
taklang hi; tutung in Adam suan-le-khaak, Pasian theite ahihkeileh Pasian a
omte kichiamtehna thu, i zillai simmun diing uh ahihna tawh kiton in, ziltheih
bang i nei ua chih lungsim a ngaihtuah kawm in, lungluttak in i zillai simmun
uah i lut diing uh hi.
Siamc 5:1. Mihing
kisiamna thu: Hih thu hilhchetna pen Simmun 5na, Siamc
1:26-27 na ah kichiantak a om hi (en in).
Siamc 5:2. “Mihing” chih
min phuakna: Hih min phuakna tawh kisai a hilhchetna
kichianzaw Simmun 2na, Siamc 1:5 ah a om hi (en in).
Thupha:
Hisung a thupha chih kammal in a gen ut pen ahihleh damsawtna, khansauna, hinna
keekletna, khankhua aban-ban a paitou diing leh kipehtou diing chihna ahi a,
tualeh hih pen Pasian in a sil siamte a zoh a thupha a piakna a kigen kikna
ahi.
Chiamteh diing:
Genesis bung 5 na in “Adam suan-le-khaakte chiamtehna laibu,” chi in a taang a
na pan a, tuachiin Adam a kipan in Noah tan ah, khang sawm a na kigelh hi. Hih
pen Shem a kipan a Abraham tan khang sawm (Siamc 11:10-26) kigelh tawh kibang
ahi.
Adam pan a khang sawmna
tante min leh a lehna
1. Siamc 5:3-5 Adam:
Adam chih min hung kipatna ahihleh Adomah ahi a, ei haam a “Mipa (man)” chihna
ahi. Tuachiang in Adam in “ama kisutpih leh a lim-le-meel pua tapa khat anei”
(Siamc 5:3) hi. Pasian in mihingte ama lim-le-meel tawh kibang a, a na siam
mahbang in mihing in zong ama lim-le-meel pua in chii a khah sam uh hi (cf.
1:11-12, 21, 24-25). Hichibang a eimah or mahni lim-le-meel pua chii khahna pen
Siamc 1:26 na tawh kibangloutak in mikhial kibehna a suak a, hih in tanpa
poimawhna a liansak deuhdeuh hi.
2. Siamc 5:6-8. Seth:
“Seth” i chih chiang un “sehsa- appointed” chihna ahi a, a sanggam dangte
bangloutak in, apa Adam lim-le-meel pua (Siamc 5:3) chih ahi.
3. Siamc 5:9-11. Enosh:
Enosh pen “Zawngkhal” chihna ahi a, hih pen Pasian lam a mihingte zawnkhalna
gen nuamna ahi a, tualeh amah pen Seth tapa ahi.
4. Siamc 5:12-14. Kenan: Kenan
kichi Enosh tapa ahi a, amin pen, “Lungkham, dah (sorrow)” chihna ahi.
5. Siamc 5:15-17.
Mahalalel: Mahalalel min pen Mahalal pan a hung kipan
ahi a, ei haam a, “Hampha (Thupha piak a om) or Phat (pahtawi)” chih ahi a
English in “Blessed or praise)” a na chi hi. Tualeh El pen Pasian
min ahihziak in, Mahalalel pen, “Pasian thupha piak a om (the blessed of God)
chihna ahi. Tualeh a taangpi in Hebrew mite min ah El chih behlap
in a om hi; etsakna diing in Dani-el, "Pasian ka thukhenpa ahi,”
Nathani-el, “Pasian sil thawnpiak,” chihte leh a dang tampi zong a om
hi.
6. Siamc 5: 18-20. Jared:
Jared
min pen yaradh, chih kammal pan a hung kipan ahi a, “Hung kumsuk
diing (shall come down)” chihna ahi. Tualeh amah pen Mahalalel tapa ahi.
Thuneitu khenkhatte’n hih pen “Pasian tapate” tawh kisai a thu kihem-gen ahi a,
ama’uhte “Hung kumsuk” a, mihing tanute a buahsak diingte ahi uh hi; hih tawh
kisai pen Siamc 6 na a i muhbang ua Nefilim (Puuksia a omte) kichite ahi uh,
chi in ngaihdan a nei uh hi.
7.
Siamc 5:21-24. Enok: Enok kichi kammal pen Hebrai haam ahi a,
ei haam in a khiatna chi-nih a om hi. Khatna ahihleh “Aapkhia/ laan (dedicate)
chihna ahi a, a dang khat pen ahihleh, “Sila, zuitu” chihna ahi. “Enok Pasian
tawh a zawkkhawm a” chih kammal in a gen ut taktak pen ahihleh “Paikhawm/
vaakkhawm/ zawkkhawm chihna ahi hi.
Enok tanchin a theihtuak leh chiamteh tham
ching mahmah khat ahihleh, a tapa Mathusel a pian nung kum 300
sung
viveng Pasian tawh zawkkhawmna hun a zangh hi, chih Bible tungtawn in i muthei
uh hi. Hih pen a damsung kum 365 pan a suut in 82% vel ahi diing hi. Hichibang
a mi lamdangtak ahihziak in Pasian mi taangpite thuak zeel, SIHNA haksatna leh
thuakgimnate thuak lou in Pasian in thupina ah a lalutta hi, chi in theihna gil
neizawte’n a gen uh hi. Hih tawh kisai na theihbeh utleh,
“https://youtu.be/ye/XhBwRW8do?si=aKFzoJfVjqffhqgh”
ah or “https://thangdoulal.blogspot.com/2024/06/pasian-tawh-zawkkhawmna-enok-tanchin.html”
ah a na sim in.
8. Siamc 5:25-27.
Mathuselah: Methuselah min pen kammal nih pan a hung
kipan ahi a, a khatna pen muth ahi a, “Sihna (death) chihna ahi;
tualeh a dang khat pen shalach ahi a, “Hung puak diing (to bring)
chihna ahi. Hichibang ahihziak in Mathuselah min in a gen nuam pen ahihleh “A
sihna in a hung puak diing (his death shall bring) chihna a suak hi.
9. Siamc 5:28-31. Lamek: Lamek
min pen English ah “Lament or Lamentation” a kichi a, hih in a gen nuam pen
ahihleh “Lungneu, lam-etna neilou hinkhua kahna leh dahna a pumdim” chih ahi.
10. Siamc 5: 32. Noah leh
a tapate: Noah min pen nacham chih kammal pan a
hung kipan ahi a, “Tawldam or kha-muanna” chihna ahi. Hih pen Noah pa Lamek in
a gamvaak nalam ua a tapa tubal-kain a thahkhakna pan a, a kikha-muanna diing
a, a phuah ahi, chi in a kigen hi. Noah tapate i mabaan ah i zil diing uh hi.
Sihna:
Siamchiil 5na sung ah sihna giatvei muhtheih in a om hi; aziak pen Adam khelhna
in sihna tungsak a, tua sihna pen mihingte tung a vaihawmtu bang in a om hi
(Rom. 5:12–17, 21). Tualeh hih sihna leh khelhna pen tuni dong a vaihawmtu bang
in
a omden ua, hih pen Khrist tungtawn bek in a zohtheih
hi (Rom 5:17, 21).
Min kigen teng in, eite
kiang a, a gennop thu: Hih a tung a i muh uh min teng in,
tuni in eite kiang ah gennop a nei a, hua ahihleh, “Mihing si a lungkham diing
a guat ahita hi; hilezong Pasian thuphate a hung kumsuk diing a, hua in hung
thuhilh diing a, a sihna in mi lungneu, beidongtakte tung ah kha-muanna a tun
diing hi,” chih ahi. Hih pen Jesu Khrist ah chiantak in i mu uh hi.
Damsawtna:
Siamchiil bung 5na a mite damkum, kum zakua tunglam ahihlai in Enok damkum
zathum leh sawmguk leh kum nga bek ahi a, ama’uh hunlai a diing in a hawmthoh
huai mahmah hi. Hitalezong ama’uhte damkum leh tulai a eite dam kum i etkaak
leh a kikhia mahmah lai hi.
Laisiangthou ah damsawtna pen Pasian
thupha leh a deihsakna ahi chih muhtheih in a om a, (Laate 91:16) tualeh John
17:24 na dungzui in, hinkum tamkei lezong Pasian tawh omkhawmna pen hamphatna
tungtuang ahizaw hi.

Comments
Post a Comment