SIAMCHIILBU/ GENESIS HILHCHETNA (E-14)

 

 

SIMMUN

14

 

Text                : Siamc 4:6-10.

Thupi              : Kihehsuahna in siatna tun hi.

Taangvom      : Kain in a sanggampa Abel kiang ah,

                          “Gamlak ah vavaak ni,” a chi hi. Tua bang

                            a gamlak a a om lai un, Kain in a

                            sanggampa Abel a sual a, a thatta hi.

                                                       Siamc 4:8

Thupatna

Heh kideek inla, thangpaihna taisan in. Kihehsuah ken—hih in silhoihlou a suah zaw hi (Laate 37:8).

Mi hehhat in kihauna diing a suaksak a, tualeh mi hehbaih in gamtat-khelhna a hau mahmah hi (Pau 29:22).

Hehna leh thangpaihna kichi phattuamna bei ahih baan ah, siatna tuntu ahi a, Satan a diing a vanhzak hoihtak zong ahi. Tutung a i simmun uah mi hehbaih mahmah khat gamtatna in siatna a tutdan leh a sanggam ittak in a sihlawhdante hoihtak in i zil sawm diing uh hi.

Siamc 4:6-7. Pasian in mikhial kimuhpih: Kain, a sil bawl diklou ziak a amah-le-amah kihehsuah a ahihlai in, ama’n amah a om diklou pen, Adam leh Evi bang in a mutheikei a, tuachiin a sil bawlkhial pen sukdik a hihtheih na diing in, Pasian in itna tawh Kain a kimuhpih a, ginna lampi a, A pui theih na diing leh khial ahihdan a pomsiam a, amah a om diklou pen a theihkhiat theih na diing in dokna a dong a, a mawhpaih kei hi.

Kain mizia nei tulai Khristiante lak ah tampi a ki-omthei hi. Saptuam thu kikupna (Religious meetings) leh Biak-inn lam a panlak-theihna tuamtuam a panlakna pen gingtu hihna kichetna (proof) diktak ahikei hi. Pasian hutdamna chiamlou a pasian-mitna form (puan) silhtheih thamtham ahi (2Tim 3:5). “Hih mite in a kam un a hung naih ua, a mukte uh tawh a hung zah ua, hilezong a lungsim uh kei a kipan in a gamla” (Is 29:13; Matt 15:8) chih thu pen a dikna a kilang deuhdeuh hi.

Kithoihna lak a mantam penpen ahihleh lungtang piakna ahi a, hih lungtang a kipiakna tawh lou in Pasian bia mi diktak a kihithei kei hi (Laate 51:16-17). “Kain lampi” (Juda 11) ahihleh mahni thu bek deihna leh ginglou hihna ahi.

Tuachiang in Pasian in Kain kiang ah nna hoih a sepna diing in hunpha or opportunity a pia hi; hua pen ahihleh lungtang a lungput hoihtak nei a kithoihna diktak a bawl theih na diing in ahi. 

Tuachiang in Pasian in Kain a thuhilh a, kheemna ahihleh humpi lauhuaitak hinna kotkhak bul a hung na taangpan tawh kibang ahihziak in hua kotkhak pen honlouh in a hoihzaw hi. Hih pen Paul in “Satan mun awnkei un” (Eph 4:27) chi a eite a hung thuhilhna tawh kibang ahi. Mahni kikheem puuk a, eima tung a puuksiatna tungsak lou diing in pilvang ni.

Siamc 4:8. Mahni kihehsuahna in siatna tun: Eimah leh eimah kihehsuahna pen mi dangte tung saang in eima tung mahmah a diing in siatna ahizaw hi. Hichibang ahihziak in Laate 37:8 na in, “Heh kideek inla, thangpaihna taisan in. Kihehsuah ken—hih in silhoihlou a suah zaw hi,” a chi hi.

Matt. 5:21–26 na a, Jesu’n eite a hung thuhilhna ah, thangpaihna pen khut a tualthahna tawh kibang hi in a gen hi.

Siamchiil 4:7 na a Pasian thuhilhna na mang henla hileh Kain pen tualthatpa ahikei diing hi.

Kain in a biakpiakna maitaam pomsak ahihlouhna pen a pomloutu kiang ah heh henla phun maileh kilawmzaw hi a, hilezong a sanggampa tung ah a tut pen a dik na hiam? Kain in a sanggampa a thahni pen a maitaam bawl ni mah uh maw ahihke’h ni bangzah hiam nung? Kain in a sanggampa pen a lungtang sung a tamveipi a thah nung a, a tak a athah ahih ngei diing a gintak huai hi. Tualeh 1Jn 3:12 na a i muhbang un, Pasian leh a naupa kaal a hoih ziak in a naupa tung ah a thangsia a, hilezong amah leh Pasian kaal a sukdik diing pen a ut tuamkei hi.

Mi dangte i huat ua, i muhdah ua ahihleh hua pen vaak ah i kalsuan kei chih kilatna ahi a (1Jn 2:9-11), i lungtang uah Pasian itna i neikei uh chihna ahi (1Jn 3:10-16).

Siamc 4:9-10. Mi kheempa: Laisiangthou 1Jn 3:12 na in Kain pen giloupa tapa a chi a, hua pen Jn 8:44 na dungzui in tualthatpa chihna ahi. Ama’n a sanggampa kheem in a that hi. Amah leh amah kikheem in, hichibang silsia a bawlna a kipan in a kiphualdap thei diing hi, chi in a ngaihtuah hi. Kain in Pasian na-ngawn zong kheem sawm in, a silbawl hoihlou pen a khuhmang sawm hi!

Siamchiil 4na a Pasian in Kain a saidan leh Siamchiil 3na a Pasian in Adam leh Evi a saidan ah kibakna hoihtak muhtheih in a om hi. Hih bung tegeel ah, Pasian in dokna a dong tuak a, hih dokna pen Pasian in ama’uh a kipan a banghiam a theih na diing (information a muh na diing) ahikei a, hilezong thudik pen a theih ua, tuachi a, a khelhna ziak ua a kisiikna diing un ahi. Hih bung tegeel ah, mikhial muhtheih a omte’n a khelhna uh a phualdap sawm uh hi. Hilezong Pasian in a khelhnate uh vaak ah a hung pua hi; hih pen a khelhna ua kipan a, a kisiikna diing uh deihna ahi.

Adam leh Evi in Pasian aw a zaak un, kibu diing in a taai ua (Siamc 3:8), hilezong Pasian in laitang a kipan in Abel aw a zaa a, tuachiin Kain a kibu theikei hi. Midik sisan suahna in leitang a buahsak a (Kis 35:30-34), tuachiin hua sisan pen dikna zong in a kikou khia hi (Job 16:18; Isa. 26:21; Rev. 6:9–10). Adam leh Evi pen Eden huan a kipan a nawhkhiat ahi ua, Kain ahihleh deihlou (rejected) leitung a vaakvai leh thaapvaak a suak hi.

Kain in a sil bawl pen a thupi simkei a, tuachiin baihlamtak a siamtanna diing in zuau a kilepmang a sawm hi. Hilezong hichibangte pen Pasian lak ah a hitheikei hi (Thu 28:13).

“Ka sanggampa chingpa ka maw?” Hih dokna tungtawn in Kain in a sanggampa, themkhat in zong a khotuah kei chih leh Pasian a zahkei a, itna zong a neikei chih chiantak in a kilangsak hi. Hichibang a itna taaksapna leh khotuahna taaksapna in tualthat mite hinkhua, tual-a-thah masang un a makaih taangpi zeel hi (Matt. 22:37 39; 1 John 3:12-18; 1 Cor. 13:4-7; Rom. 13:8-10).

Tualthahna in gawtna a phuut (demand) hi. Pasian in “na sanggampa sisan leilak a kipan in ka kiang ah a hung kikou hi!” (Siamc 4:11) chih in a gennop pen ahihleh “Pasian in mihingte

gamtatna zousiah a mukim hi” chih ahi a, Abel a sita a, Kain in a thatta hi, chihte hilh ngailou in a thei chihna ahi. Hih pen tatsiatna tung a thudik a thukhenna omna diing a sapna zong ahi. Pasian in i bawl zousiah thei in a mu a, tuachiin i khelhnate un, i khelhnate uh gawt ahihna diing in Amah a samzaw hi (Num. 35:33; Heb. 12:24). Pasian mizia in hichibang sapna a nial ngaikei diing hi. Hua hun a kipan a Abel sisan in Pasian kiang a thu a genbang in mi zousiah kiang ah zong, tuni dong in a gen zing nalai hi (Hebrews 11:4).

Khelhna in Kain hinkhua a maa a sawndan tomkim.

Taang 7na a Pasian in Kain a thuhilh ah, Kain in a bawl hoih a, khelhna a thuneih khumkei a ahihleh, humpi in a sa mat diing a bukdap bang in, khelhna in amah pen, a sangkil ah a bukdap hi, chih pen a tak a muhtheih diing in a om a, tuachiin hichibang in Kain hinkhua ah khelhna in maa a sawntou hi: Taang 3-5 ah, Sahkhua biakna daan a khelhna (Religious sin): kithoihna silpiak a aapna ah. Taang 5-6 ah, Pasian thuhilhna pen khial kisakna leh kissikna omlou in, thangpaihna tawh dawng. Taang 8 ah, sildik bawl mi khat thahna. Taang 9 ah, a khelhna khuhmang na diing a kilepmang sawmna leh mi dangte tung a mawhpuakna a neih pen nialna: “Ka sanggampa chingpa ka maw?” Hichibang mah in khelhna in mite tung a maa a na sawn a, huate lak ah Kumpi Saul mahmah zong ahi.

 

 

 


Comments

Popular posts from this blog

Damlai Gawtmun

TONGKUP-ZAITHA

ETTONTAAK, LARA DUTTA-TE NUPA