GENESIS/ SIAMCHIILBU HILHCHETNA (E-011) 30-03-2025

 


SIMMUN

11

Text                : Siamc 3:14-19

Thupi              : Khelhna ziak a Gawtnate

Taangvom      : Lei a na kilehkik masang siah in na

                          maitang a khawsa-ul luang in an na neta  

                          diing hi, lei a kipan a lakkhiat na hi a;

                          nang leivui na hi, tuachi in leivui na

                          suakkik diing hi,” achi hi.

                                                Siamc 3:19

 

Thupatna

Pasian in mi khialte it a, hilezong a khelhna uh pen, Ama siangthouna tawh a kituak louh ziak in, a hua hi. Bible a i muhbang un Pasian pen itna (1Jn 4:8,16) ahi a, tualeh vaak (light) zong ahi (1Jn 1:5). Amah Siangthoupa ahihziak in, a sianglou (khelhna) pen, a siangloute (khialte) hoih na diing leh Ama min thupi kilatna diing a, a ettup a, hoihtak a, a saifel (deal) a ngai hi.

 

Siamc 3:14. Guul hamsia thuakna: Guul in Pasian haamsiat a thuaklawhna pen a sung a om Satan (dawi) ziak ahi chih theizing kawm in Pasian in guul a hamsiatnate i ensuk diing uh hi.

Khatna. Gil a kitholh a lamzawt diing leh Leivui an a nei diing a hamsiatna: Pasian in guul kiang a “Ganta zousiah leh gamlak ganhingte saang in hamsiatna na thuak zaw diing,” a chihna a, a hamsia thuaknate lak ah, gil a kitholh a lamzawtna leh leivui bakna (nekna) ahi.

A omdan pen, guul in Pasian hamsiatna a thuak masang in, ganta dangte bang a keeng (leg) nei a hih ngei diing a gintaak huai hi; a ziak pen Pasian in a dinmun a suk-ngiamsak a, tuachiin keeng bei in a om hi. Hichibang a gil a kitholh ahihna ah, leivui pen a liak khak tawntung diing ahi a, hilezong an a, a ngamden diing chihna pen a hi tuankei hi. (Ps. 72:9; Isa. 49:23; Mic. 7:17).

Tualeh, Jer 12:4 leh Rom 8:20 nate tungtawn in, mihing khelhna a, a puukna leh Eden huan samsiatna in a suk-khaak pen ei theihna chiangtan saang in a huaisia a, hih samsiatna pen, Isai 65:25 na a i muhbang un, Millennium (Juda Kum 1000 hun) dong a paisuak diing hi.

Nihna. Siamc 3:15. Meelma neih tawntungna: Pasian in guul kiang ah, “Nang leh numei kikaal ah leh na suante leh numei suante kikaal ah, kimeelmakna ka koih diing a, ama'n na lu a tawguai diing a, nang a khetul na tuksak diing hi,” a chi hi.

Hih Bible taang pen, Jesu Khrist tungtaang a genkholhna (Messianic Prophecy) masa pen hi a gen in a om hi. Tuachiin hih pen protoevangelium kichi taangthupha kilatna masa pen zong a kichi hi.

 

Tuachiang in hih Bible taang in sil poimawhtak chii thum a taklang a, huate ahihleh; (1) Satan pen mihing zousiah meelma ahihna, (2) tuachiin ama’n (Satan in) kha-lam mitmialna (Spiritual barrier), Pasian mite leh Satan mite kikaal a dai kaihna a bawl a, hua pen (3) numei suan a piang khat in, Satan sihna guu a kipan in a hunkhia diing a, hilezong a hutkhiatna diing a, haksatna tampi a thuak diing a ngai hi. Hichibang ahihziak in Bible a taangthupha kiphuankhiatna masa pen ahi, a kichi hi.

Numei suan: Christmas leh Christmas Thuvaikhak kichi laibu in, “Eden huan a Satan in Adam leh Evi a kheem a, khelhna a, a puuksak khit in, tu nung chiang a numei suan a kipan a khelhnate kithoihna a om diing thu a gen hi,” a chi hi. Tualeh hih numei suan a hung piang diing tanpa pen kua-dang hilou in Jesu Khrist ahi.

Pasian thukhun lui mite’n hih pen a na ngaklah mahmah uh hi (Gal. 4:1–4). Satan a diing in hih pen, Pasian in kidoupina a phuanna a suak hi (Rom. 16:20). Evi a diing in hih pen, Pasian in numei tungtawn a leitung a tanpa khat piangsak diing ahih ziak in ngaihdam ahita chih a kichetna a suak hi (1 Tim. 2:13–15).

Lu tawkguaina leh Akkhetul tuksakna: Hisung a kigen Satan lu tawguai diing mi pen, numei suan a piang ahi diing hi; amah pen kua-dang hilou in Jesu Khrist (Messiah) a genna ahi.

Tualeh guul in a akkhetul a tuksak diing mi pen kua hi diing ahia, i chih leh, amah zong, numei suan a piang mah ahi a, Jesu Khrist mah a genna ahi (Lk 1:42-43).

Hih kimeelmakna (Pasian tate leh Satan tate kidouna) pen muhtheih in tampi a om hi; etsakna: Kain in Abel a thahna ah Kain pen giloupa a kipan ahi (1Jn 3:12).

Sianglamteh ah Satan in Jesu Khrist akkhetul a tuksak a, hilezong sihna pan a thohkikna tungtawn in, Jesu Khrist in Satan lu a tawkguaisak a, tuachiin kidouna ah a gualzou hi (Eph. 1:17–23; Col. 2:14–15).

Hunte a tawp diing chiang in Christ leh Anti-christ kidouna a om diing a, hih pen numei suan leh guul suan kidouna tawpna ahi diing a, sihna pan a thohkikna tawh gualzoupa mah a gualzou diing hi (2Thes 2; Rev. 13).

Siamc 3:16. Numei hamsia thuakna: I gensa mahbang un, Pasian in numei tungtawn a leitung a tanpa khat piangsak diing ahih ziak in, Evi pen ngaihdam ahi a (1 Tim. 2:13–15), hilezong a sil bawl khial pen in maa-pawn (dark) khat a neiden hi. Tuachiin Pasian in a tung a thukhenna khat a neih a ngai a, hih pen a khelhna tha-man (consequence of sin) a kichi hi.

Hichibang ahihziak in, Pasian in Evi a samsiatna ah, “Naupaaina ah na gimna hah khan in ka khangsak diing; thuaknatna tawh nau na nei diing a, hitalezong na pasal mah na deih diing a, ama'n nang a hung thuneih khum diing hi,” a chi hi.

Pasian samsiatna pen Evi a diing a thu hoih ahihna chiangtan a om a, hua ahihleh ta-le-nau nei diing nu ahihna ahi a, khialta lezong a si-paikei diing, chih ahi. Tualeh amahnu pen a pasal nuai a akituhlut diing or thuneihna nuai ah a om diing chih ahi.

Thukhun thak ah, nupate pen a ki-it tuah diing uh chih ahi a, tualeh Bible deihna bang a nupa ki-it tuah a, kha a dimte pen anih ua a kituhlut tuak (mutually submissive) diing uh hi (Eph. 5:18ff.; 1 Cor. 7:1–6).

Siamc 3:17-19. Adam hamsiatna: “Na zi aw na ngaihkhiat ziak in  leh, na kiang a k'ung thupiak, ‘nek louh

diing,’ ka chih singgah na nek ziak in, leitangh in nang ziak in samsiatna a thuak diing; na damsung teng in, gimtak leh tawltak a sem in an na ne diing hi; lei in nang a diing in ling-le-khaute a pousak diing a, tual a pou anteh-louhingte na neta diing hi. Lei a na kilehkik masang siah in na maitang a khawsa-ul luang in an na neta diing hi, lei a kipan a lakkhiat na hi a; nang leivui na hi, tuachi in leivui na suakkik diing hi,” a chi hi.

Zi aw ngaikhia: Bible ah na zite uh thu na mang un chih thupiak or gen a omkei a, zi it diing leh hehpihna a keem diing in a hung chi hi; hilezong tulai chiang in, innteenna lam, a hoih theih na diing in, utlou pipi in zite thu kimangta a, zi thumangloute a inn teeng theilou mahbang in, Bible gingta kihi chiat sam lezong, kizui khalou hi, chih theih diing bang a akilat hun tampi omta hileh a kilawm a, numei lu pasal chih zong kilehbulhta hileh kilawm mahmahta a hihna ah, a numei a pasal in ki-en thak ni (Eph 5:21-33).

Thumanlouhna gawtna: Evi pen nau neihna lam a thuakgim diing ahihlai in Adam pen loukhou a, ama khut-nasep a nek zong diing a gawt in a om hi; hichibang nna sepna ah haksatna tampi a tuak diing ahihbaan ah, khosa-ul luang a nasem a, tuachi a nek mu diing ahi hi. Hih gawtna tungtawn a Adam in a thumanlouhna (disobedience) in a suk-khaak (effect) a letdan a theih a, ama thumanlouhna in sil siam zousiah a suk-khaakdan a theihzing na diing ahi (Rom. 8:18–23).

Tualeh gimtak a lou a khoh kawmkawm a, amah pen khatvei chiang a si a, a kilakkhiatna leitangh mah a kileh diing ahihdan a theihzing diing, baan ah, a haksatna behlapna in leitangh in ling leh lou-lingneite a pousak beh nalai hi. Tu in Huan ngakpa Adam pen Loukhoupa Adam a suakta hi.

 

 

 

 

 

 

Comments

Popular posts from this blog

Damlai Gawtmun

TONGKUP-ZAITHA

ETTONTAAK, LARA DUTTA-TE NUPA