GENESIS/ SIAMCHIILBU HILHCHETNA (E-005) 23-02-2025

SIMMUN

5


Text                : Siamc 1:26-31

Thupi              : Pasian in Mihing a Bawldan 

Taangvom      : Tuachiin Pasian in, “I kibakpih, ei ma

                          lim-le-meel pua mihing bawl ni; ama'un,

                          tuipi sung a ngasate, gantate, huihkhua a   

                          vasate, leitung a gamsa nam kimte leh, a

                          bokvaak ganta namkimte tung ah thu

                          neihna nei uh hen,” a chi hi. 

                                                     Siamc 1:26

Thupatna

Tutung a i ngaihtuah diing uh Mihingte piankhiak dan tawh kisai in gen-le-sak a tam mahmah a, “Mihing hinna bangchi-bang a hung kipan ahia? Chih dokna dawnsawm in mi tampite a buai mahmah ua, hilezong, ei Pasian leh a Thu a ginna dettak neite a diing in a dawnna muhte uh gintaak taktak diing a omkei hi. Tuaziak in Pasian thu sung a i muh uh dawnna pomtak pen i enzaw diing uh hi.

Siamc 1:26. Pasian khat ah mi thum: Pasian in, “I kibakpih, ei ma lim-le-meel pua mihing bawl ni,” a chihna tungtawn in Trinity Thuginpi (Doctrine of Trinity) pen a dikna a kimuthei hi.

Pasian tawh kisai, Simmun 2na ah zong a om hi. Pasian pen thum gawm khat ahi, chih i pomdan uh ahi. Tu in Pasian in amah kibatpih, ama lim-le-meel pua in mihing a bawl sawm hi.

Siamc 1:26-27. Kibakpih, lim-le-meel pua: Pasian in ama kibakpih ama lim-le-meel pua a mihing bawl hi, chih Bible thudik ahi.

 Kibakpih: Hih “Kibakpih” chih pen, a taktak omsa pen enton a bawl (a pattern after an original blue print) chihna ahi.

Lim-le-meel pua: Hilaitak a “lim-le-meel pua” i chih uh pen, a taktak a kipan a teisawn (copy) ahikeileh laksawn chihna ahi.

Text Box: Pasian in, “I kibakpih, ei ma lim-le-meel pua mihing bawl ni; ama'un, tuipi sung a ngasate, gantate, huihkhuaavasate, leitung a gamsa nam kimte leh, a bokvaak ganta namkimte tung ah thu neihna nei uh hen,” a chi hi. Tuachiin Pasian in ama lim-le-meel pua in mihing a bawl (barah) a, Pasian meel pua a ama'uhte bawl (barah) in; pasal leh numei in a bawl (barah) hi. (Siamc 1:26-27)













Theihkhial louh diing khat ahihleh, mihingte pen Pasian tawh kibangbang a bawl (duplication) a hikei, hilezong Ama liim lim (shadow image) a bawl ahizaw hi. Hih liim lim (shadow image) in a taklat pen ahihleh ataktak pen kimulou in hilezong a taktak khat om, chihna ahi. A lim ah en in

Bawl/ Siam chih kammal pen Hebrew ah Barah chih ahi a, a gen ut pen ahihleh bawl diing, bangmahlou a kipan a banghiam khat bawlkhiak diing chihna ahi. Latin in ex nihilo a na chi hi. Tualeh Barah chih tawh kisai pen, Simmun 2na, Siamc 1:1 na ah zong i na genta ua, a ettheih diing hi.

Adam mihing hinna pen bangmahlou a kipan in Pasian in bawlta lezong, a lei taksa pen yatsar (bawl) tungman a kipan a bawlkhiak ahi a, vanh or sil omsa chi-khat ahi.

 Pasian in mihing masa, tungman pan a, a na bawlsa pen, bawlkhinta lezong a huu a khakkhum masang in a hingkei chih Siamc 2:7 na ah i mu uh hi. A omdan pen, Pasian in tungman a kipan in mihingte leitaksa a bawl a, tuakhit in, bangmahlou a kipan in hinna gau (soul life) a bawl a, tuakhit in Pasian in hua leitaksa leh hinna gau pen sutuah in mihing hinna a bawl hi.

Siamc 1:28-29. Mihing tung a Pasian thuphate: Pasian lim-le-meel pua a mihingte siamsuah ahihna in, mihingte pen leitung a Pasian limlahna (represent) ahih diing uh deihna ahi a, tualeh Amah (Pasian) nuai a, A silsiamte etkolna nna a sepna diing uh deihna ahi. Hih kichetna ahihleh, sil siamteng lak ah mihingte kiang bek ah thuneihna (dominion) piak ahi hi,” chi in ‘The Moody Bible Commentary’ in a na gen hi.

Stephen Mendis in, “Hilaitak a Pasian thupha ahihleh, ‘Chii tampi suang in pung unla, leitung luahdim in thu neihkhum un’ chih kammal ahi,” a chi hi. Tualeh hih thuneihna kammal pen Hebrew ah, “kabash” chih ahi a, a gen ut pen ahihleh “thu-nuai a koih,” chihna ahi.

Hichibang ahihziak in hinna nei zousiah tung a thuneihna, punna leh nek-le-dawn a kiningchinna pen mihingte a diing a Pasian thuphate a suak hi.

Siamc 1:29. Mihing an diing guatsakna: Pasian in siamsa hinna teng an diing a guatsak a, Mihing a diing in, “Singnou chii nei zousiah leh, a gah sung a tangnei singkung zousiah,” Pasian in mihingte an hi diing in a guatsak hi. Hilaitak a mihingte an diing a kiguatsakna ah sa (meat) a pangkei lezong i duh mahmah uh, chih theizing kawm in Siamc 9:1-4 na ah, a kichianzaw in i sintoulai diing uh hi.

Siamc 1:30. Gantate (animal) an diing: Leitung a gamsa zousiah, huih khua a vasa zousiah, leitung a a bokvaak

ganta namkim leh, nakna hu nei zousiah an diing in, singnou leh loupa hing zousiah Ka pia hi,” Pasian in a chi hi. Hilaitak a gen-le-sak tamna ahihleh, tuisung a teeng ganhingte leh sa-sialne ganhingte an diing tungtaang thu ahi.

Laate 104:21 na in, “Humpinelkai khanglaite’n a samat diing uh a ngiik valu ua, Pasian a kipan in neek diing a zong uh hi,” a chi a, tualeh Laate mah 104:27 na ah, “Hi tengteng in nang a hung en ua, a huntak a an na piak diing a kilam-en uh hi,” chih i muhna uh tungtawn in Pasian in sa (meat) sialnete a diing in zong, a an diing uh a guatsak hi, chih a kichian hi.

Tuachiang in Job 38:39-40 a, Pasian in Job a doknate ah, “Humpinelkai lunlaite an diing in sa (meat) na matsak ngai ei? A chihna ah, Pasian in sa-sialne gamsate an diing a bawlsak chih a kichian hi. Tualeh hichibang mah in tuisung a om hinna neite an diing zong Pasian piak ahi, chih i ginna uh ahi.

Siamc 1:31. Pasian in a sil siamsate tengteng, a hoih mahmah hi chi'n a mu hi. Tuachiin nitaak bei in, zingsang a hung hi a, a ni guk ni ahi hi.

Ni khat sung in dakkal bangzah a om a? chih dokna Moody Handbook of Theology in a dawnna ah, “Silte a kisiamlai nite in ‘Nitaak bei in Zingsang a hung hi a,’ a chih in ni khat sung in dakkal sawmnih-le-li a om chih a hung hilh a, hibangmah in a ni dangte ah zong ahi,” a chi hi.

Tualeh Hebrew laimal a yom (day) chih in ni khat sung in dakkal sawmnih-le-li a om hi, chih a hung kawkmuh hi.

 


Comments

Popular posts from this blog

Damlai Gawtmun

TONGKUP-ZAITHA

ETTONTAAK, LARA DUTTA-TE NUPA