PASIAN TAWH ZAWKKHAWMNA (Enok Tanchin)
By: Pastor Thangdoulal
Suantak
Gen 5.18,21-24, “Jared in kum za leh sawmguk leh nih a chinkhit in, Enok kichi
tapa khat a nei hi. Enok in kum sawmguk leh nga a chinkhit in, Methuselah kichi
tapa khat a nei hi. Methuselah piankhit a kipan in kum za thum sung Enok Pasian
tawh a zawkkhawm a, tapate leh tanute a neihbeh lai hi. Tuachiin Enok damsung
teng kum za thum leh sawmguk leh nga hi. Enok Pasian tawh a zawkkhawm a a om
laitak in, Pasian in amah a lamang a, amah a om nawnta kei hi.”
Bible-in Pasian tawh zawk a hinkhua zang a agen mi nih a om a, ama’uhte ahihleh
Enok leh Noa ahi. Tualeh tutung in Enok tanchin a kipan in Pasian tawh
zawkkhawm a hinkhua zakh diingdan i zilkhiat sawm diing uh hi.
Enok Pianna Khanggui
Thukhun Lui hunlai in Enok kichi mi nih a na om hi. Khat pen Kaina/ Cain tapa
Enok ahi. Amah tanchin gen-le-sak a tamkei a, a pian thu leh tapa Irada a nei
thu chihlouh a tanchin muh diing a omkei hi. Tualeh Gen 4.17,18-na dungzui in,
a Pa Kaina in khua a saat a, a kho-saat pen a tapa min tap in, a “Enok” a chi
hi, chih muhtheih in a om hi. Enok dang khat ahihleh tutung a a tanchin i
suut/gen sawm pen uh ahi. Amah pen Adm a kipan a a sagihna ahi a, Jered tapa
hi. Tualeh a Pa Jered pen leitung mihingte lak a na damsawt penpa baan chet a
damsawtpa ahi a, a damsung kum 962 ahi hi. Tualeh Enok tapa Mathusel ahi a,
amah pen leitung a mihingte lak a damsawt penpenpa ahi a, a damsung kum 969 ahi
hi.
Enok Min Khiatna
Enok kichi kammal pen
Hebrai haam ahi a, ei haam in a khiatna chi-nih a om hi. Khatna ahihleh
“Aapkhia/ laan (dedicate) chihna ahi a, a dang khat pen ahihleh, “Sila, zuitu”
chihna ahi a, a min khiatna nihte ama hinkhua ah atak a muhtheih diing in a
tung taktak hi, chi a muhtheih diing in zong a om hi. Aziak ahihleh amah pen,
Pasian kiang a ki-aap/kilaan mi ahi a, Pasian sila leh zuitu diktak zong ahi
hi. Hichibang ahihlai in Enok tanchin Bible ah muh diing a tamkei a, amah
tanchin (biography) i muhtheihna uh omsun ahihleh Gen 5.18, 21-24 chiangtan
ahi. Hebrai Bible a a tamthei bang pen a a kigenna ah zong, thumal 51 bek ahi
hi. Tom mahmah lezong ama tanchin pen, a ngaihnop huai mahmah mai hi.
Enok Tanchin Tuam Khat
Hebrai 11:5-na dungzui in Hebrai Laikhak gelhtu in, Enok ahihleh sihna theilou
diing a lakmang ahihna thu pen, Pasian a a ginna ziak a hung om ahihdan a gen
hi. Tualeh Juda 14-15-na dungzui in, Juda laikhak ah Juda genkholhna thu i
muthei uh hi. Tualeh Juda laikhak a Enok genkholhna thute Bible dang a a kilat
louh ziak in, hih genkholhna thute khoi a hung kipan ahia, i chi maithei diing
uh hi. Bible ah pomlouh laibu (canonical hilou a kikoih laibu) bangzah hiamte, Pseudepigrapha
a na chih uh a om hi. Hih Pseudepigrapha laibute lak ah Enok laigelh dan a
ki-ngaihsun bu nih a om hi. A khatna
ahihleh bung 108 omna laibu ahi a, a nihna pen in laibu dangte mahbang in peek
170 vel a pha hi, chi a gen in a om hi.
Enok Hun Nu-nung
Enok hun nu-nung pen, Gen 5. 24-na a i muh uh, “Enok Pasian tawh a zawkkhawm a,
tuachi a Enok Pasian tawh zawkkhawm a a om laitak in, Pasian in amah a lamang
a, amah a om nawnta kei hi.” Chih ahi. Hih thu Heb 11.5na bullam a Hebrai
laikhak gelhtu in a gensawnna ah, “Ginna ziak in Enok sihna mulou diing in
lakmang in a om” achi hi. Tualeh a kigen sawn zeelna ah, Enok pen silou a, a
damlaipi a Pasian in a lakmang in i gen uh hi. Ahi’n kha-lam pumpi i neihna
diing un sa-lam pumpi i nusiat uh a poimawh hi. Hichibang ahihtaak leh, Hebrai
laikhak gelhtu in a gen ut pipen bang ahi deh-aw? Chih i ngaihsutna uah a hong
kilang hi. Laigelhtu khenkhat in, “Sihna theilou a lakmang” chih in a gen ut
pen ahihleh, sih-kuan natna theilou leh thuaklou a Pasian in a suklamdang
chihna ahi,” a chi uh hi. Eden khelhna a kipan a mihingte a diing a
lungkham-huai pen leh lungdon huai pen ahihleh SIHNA ahi. Hichibang ahihlai in,
Enok pen, Pasian tawh zawkkhawm a hinkhua zangh mi khat ahihziak in, mihingte
huphulh SIH haksatna pen thuaklou in Pasian in a lamangta chihna zong a hikha
thei diing hi. Enok a si mawngmawng kei, i chihmawk ua ahihleh, Bible taang
dangte tawh genlem a ngaihna diing tampi a omkha diing hi.
Tuachiang in Gen. 5:24 a
Enok hun nu-nung kigenna mah ah, “Amah a om nawnta kei hi,” chih kammal pen,
thakhat a mangthang, muh diing om nawnlou genna ahi. Hih pen Hebrai ah, ‘Si’
chih mawk saang a pumpelhna kammal ahizaw hi. Eite’n zong i innkuante, i U i
naute hiam in a hong sihsan chiang ua, ‘Ka nau or ittak a om nawn takei, chih
leh Pasian in a lata,’ chihte i na zakh uh tawh kibang ahi, chi a gen zong mi a
om hi. Tualeh Enok tanchin ah gen diing tampi om mahleh ‘Pasian tawh a
zawkkhawm’ chih pen a thupi pen a suak hi. Enok tanchian a theihtuak leh
chiamteh tham chiang mahmah khat ahihleh, a tapa Mathusel a pian nung kum 300
sung viveng Pasian tawh zawkkhawmna hun a zangh hi, chih Bible tungtawn in i
muthei uh hi. Hih pen a damsung kum 365 pan a suut in 82% vel ahi diing hi.
Hichibang a mi lamdangtak ahihziak in Pasian mi taangpite thuak zeel, SIHNA
haksatna leh thuakgimnate thuak lou in Pasian in thupina ah a lalutta hi, chi
in theihna gil neizawte’n a gen uh hi.
Pasian tawh Zawkkhawmna
Hinkhua Omdan
“Enok Pasian tawh a
zawkkhawm a” chih kammal in a gen ut taktak pen ahihleh “Paikhawm/ vaakkhawm/ zawkkhawm
chihna ahi hi. Taanglai in Eden huan ah, nitaaklam ni neem hun chiang in, Adam
leh Evi tawh vaakhawm a kithuahkhawm diing in Pasian vahawh zeel hih tuak hi.
Hichiang ahihlai in Adam leh Evi pen, Eden huan sung a vaak, Pasian in amuh
khak diing laau in a na kibu uh hi, chih Gen. 3:8 na ah i muthei uh hi.
Hichibang a Pasian in Adam leh Evi a vaakkhawmpih/ a zawkkhawmpih diing a
lunggulhna pen, a hihtheih takei hi. Hitalezong Pasian in Enok a vaakkhawmpih/
a zawkkhawmpih thei hi. Tualeh a khaw-nung in Noa zong Pasian tawh zawkkhawm/
paikhawm hi, chih thu Gen. 6:9-na ah i muthei ua, hilezong bangtanvei e, chih
pen i theithei kei uh hi. Tualeh Noa hun nu-nunglam a a zukhamdante i et leh,
Pasian tawh sawtpi a zawkkhawm tuakkei uh, chih Gen. 9:20-na tungtawn in i
muthei uh hi.
Israel nam pate (Abraham,
Isak leh Jakob) tanchin i et leh, Pasian mai a om diing a chihte ahi taangpi
uh, chih Gen. 17:1; 24:40; 48:15 nate tungtawn in a muhtheuh hi. Tualeh
Kamsaangte zong, KJV Bible in ‘Walked with me in peace’ chi a Malaki 2:6-na a
na kigelh dungzui in, khamuangtak a Pasian tawh kalsuankhawm diing a lam-ette
ahi uh hi.
Pasian tawh Zawkkhawmna
Sung a Sil Omte
Pasian tawh zawkkhawmna
diing pen, Pasian kiang a i hihna leh hinkhua zousiah ki-aapkhiatna ahi, chi
lehang i genkhial diing un a gintaak huaikei hi. Enok min khiatna i na gensa
mahbang un, amin khiatna khat ahihleh aapkhia or kilaan hiam laankhia chihna a
na hihbang in, Enok in Pasian kiang ah a hinkhua pumpi a aapkhia or a laankhia
a, hih pen Pasian lunggulh leh deihlam zong ahi hi. Pasian tawh i zawkkhawmna
diing un Pasian kiang a i hinkhua pumpi uh i piakkhiat/ aapkhiat (surrender) uh
a ngai hi. Tualeh Pasian tawh zawkkhawmna diing in Amah tawh hoihtak a i ki-lep
uh a ngai hi, chih a kichian mahmah hi. Tualeh Amos 3:3 ah, “Kithukimna om
masalou in mi nih kituaktak in a zawkkhawm thei diing uh ama?” chih i muhna ua
kipan in, Enok leh Pasian kikaal pen a kilem hoih mahmah chih a kichian hi.
Adam leh Evi in Pasian a na kibuksantaak ziak un, Pasian in a vaakkhawmpih
theikei chih zong i thei chiat uh hi.
Pasian tawh zawkkhawmna
diing leh vaakkhawmna diing in khovel dan a hinna tawh kikhen zong a poimawh
mahmah hi. Leitung nopsakna a kibual kawmkawm in Pasian tawh a zawkkhawm
theihkei hi. Lev. 19:2 1Pet 1:16-nate’n a genbang in, Pasian in, “Na siangthou
diing uh ahi, Kei Toupa na Pasian uh ka siangthou hi,” a hong chi hi. Sawltaak Paul
in zong, “Tunglam a sil omte ah na lungsim uh nga unla, leitung a sil omte ah
hilou in,” chi in Kol. 3:2 na ah a na gen hi.
Jesu Khrist sinsakna i et
leh, Pasian tawh zawkkhawmna diing in thuak zek a ngai hi. Luke 9:23 na a Jesu’n
a hung thuhilhna ah, “Mi khatpeuh in ka nung a zuih nuam leh amah kimangngilh
in nisial a akross pua in hung zui hen,” a chi a, Mt. 5:11 ah, “Mi'n Kei ziak a
a hung housiat ua, a hung gawt ua zuau a gilou chiteng a a hung heek hun chiang
un na hampha uh hi,” a chihnate tungtawn in Pasian tawh zawkkhawmna diing in
thuak zek a ngai hi chih a kichian mahmah hi. Hichibang ahihziak in Pasian tawh
zawkkhawmna ah haksatna zong om chih a kichian sem hi.
Pasian tawh Zawkkhawm
Diingdan
Pasian tawh zawkkhawmna
pen ginna a kalsuanna ahi. Gal. 3:26 na ah, Paul in, “Jesu Khrist a i ginna
ziak ua Pasian tate i hi uh,” a chi a, tualeh Eph 2:8-9 ah, “Hehpihna ziak a
ginna tungtawn a hutdam na hi ua, na sil bawlte uh ziak a hikei hi; Pasian sil
thawnpiak ahi. 9 Nasep ziak ahikei, a tuachih keileh mi'n a kisaktheihpih
khadiing uh hi,” chi in zong a hung hilh hi. Tuachiang in Hebrei laikhak gelhtu
in zong, Heb. 11:6 ah, “Ginna lou in amah kipak-saktheih gual ahikei hi, aziak
kuahileh Pasian kiang a hung pai in amah a om chih leh, amah guntuhtak a zong
mite kiang a nuamman piatu ahi chih a gintat diing ahi,” chi in ginna
poimawhdan a na gen hi.
Pasian tawh zawkkhawmna
hinkhua ahihleh thutak kalsuanpihna hinkhua ahi. I Toupa Jesu’n “Keimah lampi
leh, thutak leh, hinna ka hi; keimah a pailou kuamah Pa kiang a tungthei kei
hi,” chi in Johan 14:6-na ah a na gen a, tualeh Johan 3na taang 4 ah zong, “Ka
tate thutak ah a om chih ka zaak kan a kipahna lianzaw ka neikei hi,” a na
chihnate tungtawn in Pasian tawhkhawmna hinkhua pen Thutak a hinna hinkhua ahi
chih a kichian mahmah hi.
Pasian tawh zawkkhawmna
hinkhua pen Kha a kalsuanna hinkhua ahi. Sawltak Paul in Gal. 5:16 ah, “Kha ah
om un, tuahileh taksa utna na tangtungsak kei diing uh hi,” chi in a hung hilh
hi. Tualeh hisung a Kha a om chih in a gen ut pen ahihleh Kha a kalsuanna ahi
hi.
Pasian tawh zawkkhawmna
diing in THU-MAN a poimawh mahmah hi. Thu-mangloute Pasian tawh a zawkkhawm
theikei diing hi. Ngaihsun in, Enok min khiatna dasng khat pen ahihleh ‘Sila,
Zuitu’ chihna ahi. Sila leh Zuitu hihna ah thumanna a poimawh mahmah hi. Pasian
thu-mangloute Pasian tawh a zawkkhawm thei ngaikei diing hi.
Ettontaak Enok
Enok tanchin a kilang
diak pen ahihleh Pasian tawh a zawkkhawmna ahi. Tualeh Enok pian masang pek a
kipan in Set tapa Enosh pian hunlai a kipan in TOUPA min a na louta uh chih
Gen. 4:26 tungtawn in i muthei uh hi. Hilezong Pasian tawh zawkkhawm masa pen
ahihleh Enok ahi hi. Bible a i muhdan un, Enok in a tapa Mathusel a neih nung
kum 300 sung Pasian tawh a zawkkhawm achi a, tualeh hih in a hung ngauhtuahsak
khat ahihleh, Enok in kum 65 ahih tan leh tapa Mathusel a neih masang sungteng,
Pasian tawh zawkkhawm lou ahi deh-aw? Tapa a neih masang a bangbang bawl a
khosa a deh-aw? Chihte Bible in a genkei hi. Hilezong thanghuaitak a hinkhua a
zak diing a gintat huai kei a, tualeh a tapa neih a kipan in Pasian tawh a
kizopna a detsak semsem zaw a hikha diing hi.
Enok Tanchin Pan a Zil
Diing Poimawhte
1. Enok
in Tapa a neih a kipan in Pasian tawh a kizopna a kipsak deuhdeuh hi.
2. Naupanlai
a kipan a i hinkhua pumpi uh Pasian pia a, Amah a diing a hinkhua zang diingte
i hi uh hi. Hilezong hih pen mi tamtakte’n i zuitheikei ua, a dahhuaipi a suak
hi.
3. Innkuan
dinkhia a, ta-le-nau i neih ua kipan beek in Pasian tawh i kizopna i khauhsak
deuh theita sam diam?
4. Enok
hinkhua i et leh, a ta neih a kipan in kum 300 sung Pasian tawh a zawkkhawm hi.
Hih pen a damsung kum 365 pan a suut in 82% vel ahi diing hi chi in zong i na
genkhinta uh hi. Eite’n i damlai hun zakna uah, zaa zel a suut in percent
bangzah Pasian tawh i zangkhawm ua le?
5. Pasian
tawh zawkkhawm mi khat hihna diing in i damlai hun zakna uah za a 82% pen
Pasian tawh zakkhawm ngai ahi chih Enok pan in i muthei uh hi. Hichibang
ahihtaak leh, Pasian tawh zawkkhawm mi khat hih sam diing tupna leh lunggulhna
na neih leh neihlouhna ah na Khristian hihna kichiantak in a kilangkhia diing
hi.
A tawpna ah, Enok Pasian
tawh a zawkkhawm a a om laitak in, Pasian in amah a lamang a, amah a om nawnta
kei hi, chi a Bible a i muhbang un, Pasian tawh zawkkhawm a, Pasian in Amah a
diing a alakte hisam diing in, i Toupa Pasian in a thupha tawh hong ompihta
hen… Amen

Comments
Post a Comment