BANGZIAK A PASIAN MITE GAAL DOU A KUAN DIING AHI UA?
~ Pastor Thangdoulal Suantak
Gaal-douna tawh kisai a kithuhilhna kibanglou, Bible
sung ah a om hiam? Thukhun Lui leh Thukhun Thak ah, Gaaldouna tawh kisai in
Pasian in a lungsim a kheel hiam?
Tuni in, LST tungtawn in “Bangziak a Pasian mite Gaal
dou a kuan diing ahi ua?” chih thu i na kikumkhawm diing uh hi.
LST lam ah i lut diing uh hi. Matthew 5:9, 39, 43-44
na ah, Jesu Khrist in leitung a lemleengsak diing in eite a hong thuhilh a,
mi’n i biang langkhat a hong beksak ua ahihleh zong a langkhat dawhlai diing
leh, i gaalte uh it diing in a hong hilh hi.
Tualeh Matthew 26:52 na a Jesu’n eite a hong taihilhna ah, “Temsau zang
mite temsau mah in a si diing,” a hong chi hi. Tualeh Mosi thupiak 10te lak a
gukna pen hilhchetna in Matthew 5:21-22 ah, hehna, kisialphouna leh
kisimmawhnate thukhen ni chiang a diing a, a lauhuaidan a gen hi. Tuachiang in John
18:36 ah zong, Jesu’n ka kumpigam hih leitung ah ahikei chi in a gen hi. Hibang
ahihziak in NT ah kisualna or kidouna tawh kisai a, kithuhilhna pen a kichian
mahmah hi.
Hichibang ahihtaak leh, 1Corinthians 10:4 a i muhbang
ua, Bangziak a, Thukhun Lui a Israelte Suangpi Jesu Khrist in Thukhun Lui
hunlai a Israelte gaaldou diing a a phal ahia? LST ah gaaldouna tawh kisai a
kithuhilhna kibanglou omkha ahi hiam? Chih thu in i lungsimte uh a luahta hi.
Hichibang ngaihsutna i neihlai ua i theihsiam diing ua thu poimawhte ahihleh;
Khatna ah:
Pasian in leitung a tung diing a a phal zousiah
ahihleh a deihlam a hikim kei hi. Pasian in leitung a tung diing a a phal silte
a deihlam ahihlouh lai a, a tunsak veve om mawk hi. LST sung a Pasian in a mite
gaaldou diing a a phal ziak in, kidouna pen a deihlam ahi chihna hituanlou hi.
Etsakna diing in: Matthai 19:6-8 na a kigelh, kikhenna
tawh kisai a Jesu thugen ngaihsun in. Jesu’n kiteenna pen siangthoutak a kepbit
ahihna diing a, “Pasian in a gawmsa mihing in khenkei hen” chi a a genlai in, Farisaite’n
a kiang ah, “Ahihleh bang diing a Mosi in khulna lai piak a khul diing ahi chia
thu pia ahia?” achi uh hi. Jesu’n a dawnna ah, “Mosi in na lungtang uh khauh
ziak a na zite uh na khul diing uh a hung phalsak ahi, hinanleh a chiil a kipan
hihbang ahi-ngai kei hi,” a chi hi.
Kidouna leh gaaldouna ah zong, hih tawh kibang in a
gen-theih diing hi. Lungtang khauh ziak leh Ginna taaksapna ziak in, Pasian in
a mi Israelte’n a gaalte uh ama’un a kidou diing uh a phalsak hi. Hilezong a
chiil a kipan in, Pasian in ama’uhte gaal a dousak sawmzaw hi.
Nihna ah:
Pasian in a mi Israelte diing a gaal a saat chiang leh
a saatlouh hun chiang kibanglouhna tampi a om a, huate lak ah tamlou i taklang
diing hi.
LST Exodus 14:14, 30 nate i et leh, Exodus hunlai in
Pasian in a mi Israel a kembit hi chih i muthei ua, tualeh Tuipi san kaan a a
pai uh chihlouh Israel mite sep-le-bawl bangmah omlou in, Pasian in a gaalte
uh, Egipt gaalkaapte amasang ua kipan in a puuksiasak hi. Exodus 33:2 na ah
zong, Pasian in ami Israelte a diing in namte a hawlkhiat sawm hi.
Ahun ahun in Pasian in a mite a diing a a sil bawlte
muh diing a om tawntung hi. Hichibangte lak ah Jeriko kulhbaang puuksiatna thu
Joshua bung 6 na ah i mu ua, tualeh Siria Gaalkaapte thawmging leh husa
thupitak a Pasian in a hawlmangna thu zong 2Kumpite 7:6-7 nate ah i muthei uh
hi.
Hichibang hita-lezong, Israelte’n ama’uh haat leh sil
bawltheihna a kimuanpih taangpi zaw ua, tuachi a kimuangtak leh ama’uh utthu a
gaal a saat chiang un, ama’uh kimuanna banglou in, gaal lel in a taaisai uh hi.
Thumna ah:
Israelte’n Pasian a nual or a reject chiang ua a omdan
uh bang ahia, chih tamlou i en diing uh hi.
Gam chiam zuan a hong pai Israelte’n hua Gam chiamna
mun a hong naih mahmah tak un, a luahna diing ua Pasian in a chiamna gam sung
ah, mi haat leh lian mahmahte a teeng ua, kulhpi thupi mahmahte a nei uh chih
report a mu uh hi. Hichibang a hihlaitak in, Pasian in ama’uhte a diing a gaal
a dou a, Egipt gaalkaapte amai ua kipan a a puuksiatsak dante theipha nawnlou
in, hih kidouna pen Israelte a diing a zohtheih diing ahihlouh dan bekbek a
ngaihsun uh hi. Tuachiin LST Numbers 14:1-4 na a i muhbang un, Israelte’n
Pasian a kalh in a khial ua, Egipt gam a kileh mai diing in thupuukna a nei uh
hi. Tuachiin Mosi in a na thuhilhna Numbers 14:43 na a, Aziak pen, Amalek mite
leh Kanaan mite'n a hung na maituah diing uh hi. Noute lah Toupa nungzuihna a
kipan a na kiheimangtaak ziak un, Toupa'n noute a hung ompihkei diing a,
ama'uhte temsau in na puuk diing uh hi,” chi a a na gensa thu pen, ama’uhte
mabaan a suakta hi.
Israelte gual lelna ahihleh, Pasian tung a ki-nga lou
a, ama’uhte haatna a a ki-ngakna uh ahi. Ataktak a chih in, Israelte’n Pasian
sam in a gaalkaapte uh ompih a haatna pia diing in zong a ngen thei tham uh hi;
hilezong a samkei uh. Israelte’n Pasian a muangzou taktak kei uh chi-le-hang
zong a dik mai diing hi. Israelte dinmun hichibang ahihziak in, Pasian in
Israelte a diing in gaal a saat nawnkei a, Israelte mahmah a gaalte uh a ki-dou
diing un a phalsak zaw a, tuachiin LST ah kidouna tawh kisai muh diing tampi a
om a, namdangte mahbang in Israelte khangthu zong kidouna, gaaldou a gaalhaatte
leh gualzawhnate baan ah gual lelnate a dim hi.
Tualeh Thukhun Lui a genkholhnate’n mailam a kidouna
mulkin-huaitak om diing dante a gaalmuh vengveng ua, hitalezong gaalmuanna hun
a om diing zong a mukhia veve uh hi. Pasian in kidouna leh gaaldounate deihkei
mahleh, kidouna leh gaalsaatna in a mi Israel khangthu a zeelsuak hi. David
na-ngawn zong, 1Chronicles 22:8 na tungtawn in, sisan tampi a suah hi, chih i
muthei uh hi.
Tuachiin a tawpna pen ah, Thukhun Lui kinepna ahihleh
Kidouna tawpna or Gaalsaatna kichi a om nawnlouh hun diing ah a ki-ngata hi.
Tuachiin Kamsangpa Isai in, “Namte kaal ah Ama'n thu a
khen diing a, mi tampite thubuai Ama'n a ngaihtuahsak diing hi; tuachiang in
ama'un a temsaute uh loitu in a kheeng diing ua, a teipite uh zong, singbate
heuhna temkawi in a bawl diing uh hi; nam khat in nam dang khat douna in a
temsau a laamkei diing a, kidouna kichi a theipha kei diing uh hi,” chi in Isai
2:4 na ah a na gen hi.
Tualeh Isai 9:6 na ah zong, Jesu Khrist, Lemna leengpa
in, leitung pumpi ah lemna leh muanna a tun diing hi, chi a a kineppihna thu i
mu uh hi.

Comments
Post a Comment